Stanisław Spyra ur. 29 maja 1925 roku w Chorzowie, 70 lat w dziennikarstwie, redaktor naczelny w czasopismach na Wybrzeżu i Śląsku, redaktor naczelny Rozgłośni Polskiego Radia we Wrocławiu, dziennikarz Interpressu – korespondent w Berlinie, szef Biura Prasowego Pielgrzymki Jana Pawła II we Wrocławiu.
Oto już jesień i pora umierać, pożółkłe liście wiatr strąca i miecie, drżące gałęzie do naga obdziera, chór, gdzie sto ptaków modliło się latem.
Ja jestem zmierzchem dnia, który, ku zachodowi i w ciemności brodzi. Noc, siostra śmierci, oczy mi przesłania i wkrótce z całym światem mnie pogodzi.
A jeśli kochasz, choć prawdę dostrzegniesz, kochasz tym bardziej, im rychlej odbiegniesz.
– Szekspir, Sonet 71
30 października 2019 roku pożegnaliśmy zmarłego red. Stanisława Spyrę. W kondukcie pogrzebowym, na cmentarzu w Świętej Katarzynie, oprócz najbliższej rodziny i przyjaciół Zmarłego uczestniczyli również przedstawiciele Stowarzyszenia Dziennikarzy RP Dolny Śląsk.
Do zobaczenia, Staszku! To było tak niedawno. Jeszcze parę lat temu siedzieliśmy obok siebie na opłatkowym spotkaniu dziennikarskim. Zarówno patrząc wtedy na Staszka, jak też słuchając Jego wypowiedzi, nikt by Mu nie dał tych lat, na które wskazywała data urodzenia. Jak zawsze kontaktowy, rzeczowy, serdeczny. Wczoraj, akurat w dniu Jego pogrzebu, miałem pisać krótkie wspomnienie. Nie napisałem. Nagle komputer zastrajkował. Widać nie chciał tekstu o życzliwym ludziom i nad wyraz pracowitym, serdecznym naszym Koledze po piórze – pisanego w czasie przeszłym! Bo trudno uwierzyć, że Staszka nie ma już wśród nas.
Rodzinie i Przyjaciołom Zmarłego wyrazy głębokiego współczucia składają koleżanki i koledzy ze Stowarzyszenia Dziennikarzy RP Dolny Śląsk
„Wszystkie Ryśki to fajne chłopaki…”. Znałem jednego, który był fajniejszy. Znałem… Był… Trudno pisać o Ryśku w czasie przeszłym. Trudno, bo słyszę Go jeszcze, gdy po raz kolejny proponuje spotkanie, bo przyszedł Mu do głowy nowy, świetny pomysł.
Rysiek nigdy nie był dziennikarzem, choć z naszym środowiskiem związał się na przynajmniej trzy dziesiątki lat. Był organizatorem i co ważniejsze pomysłodawcą.
Zaczynał w Klubie Studenckim „Pałacyk”, z którego przeszedł do Ośrodka Kultury i Sztuki we Wrocławiu, by na początku lat 80. trafić do Klubu Dziennikarza na fotel szefa. Dziś mało kto pamięta, ale to właśnie Rysiek sprawił, że do Wrocławia zawitał jeden z najwybitniejszych dziennikarzy na świecie Bob Woodword, którego Rysiek ściągnął na spotkanie z wrocławskimi dziennikarzami.
Stan wojenny zdemolował wszelkie struktury w środowisku. Przed Klubem stanęło widmo upadku. To wtedy powstało Towarzystwo Społeczno-Kulturalne Dziennikarzy, które na swoje barki wzięło utrzymanie Klubu. Na jego czele stanął oczywiście Rysiek. Klub się ostał, a TSKD ku zdziwieniu wszystkich wzięło się za budowę ośrodka dla dziennikarzy w Kudowie-Jakubowicach. Na szefa inwestycji Rysiek ściągnął zmarłego przed rokiem Zbyszka Pudysa i mimo wszelkich przeciwności – był to już czas transformacji – ośrodek powstał.
I wtedy Rysiek uznał, że czas poświęcić swoją uwagę telewizji. Z grupą entuzjastów zaczął organizować we wrocławskim ośrodku TVP tzw. „piątkę”, która szybko zdobyła popularność u widzów, ale równie szybko zeszła z ekranu, bo wkroczyła wielka polityka a do niej Rysiek serca nie miał.
Związał się wówczas z niemiecką „Burdą”, która wtedy wchodziła do naszego kraju i właśnie Ryśka postawiła na czele swojej spółki w Polsce.
Jakoś w tym samym czasie, ponieważ ciągle Go nosiło, wymyślił klub. Klub Dolnoślązaków w Warszawie. Politycy, biznesmeni i artyści rodem z Dolnego Śląska przez wiele lat raz na kwartał spotykali się w warszawskim Klubie Bankowca. Lobby było to potężne. Przewinęło się przezeń ponad 300 osób.
Po zakończeniu misji w „Burdzie” Rysiek postanowił wreszcie przejść na swoje i założył własną agencję reklamową. Wychodziło Mu raz lepiej, raz gorzej, jak to na naszym chybotliwym rynku.
Kiedy szło nie najlepiej, Rysiek uciekał do swojego Przemiłowa, w którym stworzył sobie niewielki azyl na odpoczynek i szukanie nowych pomysłów.
Jakieś dwa lata temu przyplątała się do Niego dziwna choroba, której nikt nie mógł do końca zdiagnozować. Kiedy wreszcie, w kwietniu tego roku, odkryto przyczynę dolegliwości, było już za późno…
Zostawił Rysiek wspaniałą żonę Danusię oraz Kasię i Tomka, z których był nieustająco dumny. Zostawił też nas – kolegów i przyjaciół, z którymi przez ostatnie półwiecze nigdy nie zerwał kontaktów.
Zwykle wczesną jesienią umawialiśmy się na grzyby, a trzeba wiedzieć, że Rysio pięknie umiał opowiadać o swoich zbiorach prawdziwków, choć w koszyku były tylko jakieś mizerne opieńki. W tym roku już na grzyby nie pojechaliśmy, mimo że tak wspaniale obrodziły. W przyszłym też nie pojedziemy. Żal…
w związku z pojawiającymi się jeszcze pytaniami i wątpliwościami dotyczącymi przyjętej przez Parlament Europejski Dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2019/790 z 17 kwietnia 2019 roku w sprawie prawa autorskiego i praw pokrewnych na jednolitym rynku cyfrowym, Izba Wydawców Prasy opracowała prosty Przewodnik po Dyrektywie, który – jak mniemam – rozwieje wiele wątpliwości, wyjaśni niektóre zagadnienia i obali krążące wokół Dyrektywy mity.
Korzystając z uprzejmości Marka Frąckowiaka, dyrektora generalnego Izby Wydawców Prasy, przesyłam ów przewodnik w załączeniu, jest on również dostępny na stronie internetowej www.iwp.pl.
Zachęcam do korzystania z Przewodnika i do jak najszerszego propagowania go wśród dziennikarzy Waszych redakcji oraz współpracujących dziennikarzy, a także wszystkich zainteresowanych, szczególnie tych, którzy być może jeszcze nie rozumieją Dyrektywy lub powtarzają na jej temat nieprawdziwe lub niedokładne informacje. Zachęcam także do udostępniania tego przewodnika w serwisach internetowych oddziałów naszego Stowarzyszenia.
Przewodnik przygotowano w dwóch wersjach: w formacie A4 do łatwego czytania lub wydrukowania na podręcznej drukarce oraz jako zeszyt w formacie A5. Wersja A4 w załączniku, pliki ze stronami zmontowanymi do druku broszury IWP prześle wszystkim, którzy chcieliby sobie taką broszurę samodzielnie wydrukować i zszyć. W tej sprawie należy się skontaktować z IWP: ul. Foksal 3/5, 00-366 Warszawa, tel. 22 828 59 30, e-mail sekretariat@iwp.pl
Drogie i Szanowne Koleżanki, Drodzy i Szanowni Koledzy
Zwracamy się do Was z apelem. Tegoroczne wybory do Sejmu i Senatu RP nie są zwykłym aktem, jak to bywa w demokratycznych państwach. 13 października rozegra się w Polsce decydująca walka o to, jaka będzie nasza Ojczyzna. Czy pozostanie państwem demokratycznym wolnych obywateli, czy też pozwolimy, by władza dalej była w rękach autokratów o skrajnie ideologicznych poglądach. Dla nich dalekosiężnym celem jest władza i to za wszelką cenę, a nie wolny obywatel.
Dla dziennikarzy jest to perspektywa tragiczna. Repolonizacja i dekoncentracja mediów, „wolność i pluralizm” mediów na wzór TVP, która prowadzi brutalną agitację na rzecz PiS, samorząd dziennikarski wybierany przez polityków, to są zapowiedzi programowe partii rządzącej. Celem nadrzędnym jest zdobycie pełnej kontroli władzy nad mediami. Widmo ustawy o zawodzie dziennikarskim autorstwa PiS oznacza dla nas próbę narzucenia całej branży dziennikarskiej stylu i standardów, znanych w ostatnich czterech latach, z mediów publicznych i prasy prawicowej. Plany rządzących są zagrożeniem dla całego środowiska dziennikarskiego.
Jesteśmy tego świadomi i przekonani, że członkowie Stowarzyszenia Dziennikarzy Rzeczypospolitej Polskiej myślą podobnie.
Nie jest naszym zamiarem agitowanie za konkretnymi kandydatami. Nasi członkowie dobrze wiedzą, kto jest wart ich poparcia. Apelujemy jednak, by 13 października pójść do wyborów. Mimo czasem podeszłego wieku i dolegliwości warto zdobyć się na ten wysiłek. Niech w niedzielę nie zabraknie naszych głosów.
Pozdrawiamy Was serdecznie. Jerzy Domański przewodniczący ZG SDRP Andrzej Maślankiewicz sekretarz generalny ZG SDRP
Mamy powody do radości i dumy. Polska pisarka Olga Tokarczuk laureatką Nagrody Nobla. Paradoks naszych czasów. Minister kultury nie czyta książek wybitnej polskiej pisarki, Akademia przyznaje Nagrodę Nobla.
Prawicowe media i działacze uważają Olgę Tokarczuk za zdrajczynię, antypolską pisarkę, a w prestiżowym „New Yorkerze” ukazuje, się obszerny artykuł o Oldze Tokarczuk jako pisarce, która w swych książkach podkreśla wielokulturową historię Polski oraz porusza trudne sprawy, takie jak pojednanie polsko-ukraińskie czy relacje z Żydami. Zdaniem autorki tekstu, Ruth Franklin, twórczość Olgi Tokarczuk w obecnej sytuacji politycznej i społecznej jest mocnym głosem sprzeciwu wobec narastających tendencji nacjonalistycznych, bowiem od roku 2015 w Polsce panuje „renesans narodowej mitologii” – dodaje Franklin.
Zbigniew Kawalec, były dyrektor Wrocławskiego Wydawnictwa Prasowego, został uhonorowany przez Stowarzyszenie Dziennikarzy RP Dolny Śląsk statuetką Złotego Pióra oraz Listem Gratulacyjnym. Okazją do wyróżnienia była 80 rocznica urodzin naszego przyjaciela.
Zbychu Kawalec przyszedł na świat tuż przed wybuchem II wojny światowej, choć nie należy Mu imputować, iż fakt ten ową najstraszniejszą z wojen wywołał. Co najwyżej narodziny stały się istotnym wydarzeniem na Zachodniej Ukrainie, a na pewno w Kołomyi, rodzinnym mieście przyszłego wrocławianina.
Mimo wojennej zawieruchy dzieciństwo małego Zbysia było szczęśliwe, zresztą jak całe późniejsze Jego życie, i nie przeszkodziła w tym przymusowa przeprowadzka na tereny odległe od miejsca narodzin o setki kilometrów. Rodzina Kawalców początkowo zamieszkała w Kluczborku na Opolszczyźnie, następnie w Jeleniej Górze, gdzie Zbyszek ukończył szkołę średnią.
Po lekturze pierwszego powakacyjnego numeru „Szlifu” – miesięcznika wydawanego pod patronatem SDRP Dolny Śląsk przez klasy dziennikarskie Liceum Ogólnokształcącego nr XIII we Wrocławiu – czytelnicy nie zawiodą się. Młodzi autorzy wciąż wykazują się ciekawością życia we wszystkich aspektach i umiejętnością celnego komentowania jego przejawów.
„Ludzie coraz szybciej doprowadzają sami siebie do zagłady. Początkiem końca jest wymieranie różnorodnych gatunków zwierząt, co przyczyni się do załamania ekosystemu – piszą Natalia Brzuzy, Aleksandra Wiśniewska i Iga Piłko w artykule wstępnym „Rok 2050”. – Pozostało nam jeszcze trzydzieści lat życia. Tak wynika z raportu opublikowanego przez australijskie centrum naukowe Breakthrough National Centre for Climate Restoration”.
Aleksandra Pytlińska wyjaśnia w artykule „Kobieta od płaczu”: „Czy kiedykolwiek myśleliście o tym, jak rano ludzie wstawali o odpowiedniej godzinie, zanim wynaleziono budziki? Istniał kiedyś zawód, który polegał na budzeniu za pobraniem opłaty. Ten Pan-Budzik wstawał o świcie i przechodząc ulicą, pukał w okna długim kijem lub rzucał za pomocą tutki grochem, dając znać, że już pora wstać.[…]
Do osobliwych zawodów należały płaczki będące zazwyczaj kobietami wynajmowanymi przez żałobników na pogrzeb”.
Co to jest Odyseja Umysłu wyjaśnia natomiast Paweł Gołębiowski. To międzynarodowy program edukacyjny realizowany w formie konkursu, w którym co roku bierze udział kilkadziesiąt tysięcy uczniów i studentów z całego świata. Uczy on młodych ludzi stawiać czoła zmianom, zaszczepia w nich radość z nauki i wiarę we własne zdolności osiągania tego, co inni mogliby uznać za niemożliwe.
To jedynie trzy, różnorodne, przykłady tematów tego numeru. Inne też warte są przeczytania. Zachęcamy!
Redakcja magazynu „Press” przyjmuje zgłoszenia do tegorocznej edycji konkursu Grand Press. Jak co roku jury przyzna nagrody za najlepsze materiały dziennikarskie, a kolegia redakcyjne w bezpośrednim głosowaniu wybiorą Dziennikarza Roku 2019.
Grand Press to największy konkurs dziennikarski w Polsce. Organizatorami 23. edycji są tradycyjnie magazyn „Press” oraz Fundacja Grand Press. Konkurs składa się z dwóch zasadniczych części: rywalizacji w kategoriach tematycznych Grand Press oraz konkursu na Dziennikarza Roku.
Oprócz tego zostaną przyznane również nagrody: Grand Press Digital, Grand Press Economy i Nagroda im. Bohdana Tomaszewskiego.
Zgłoszenia prac do nagród Grand Press 2019 przyjmowane będą do 4 listopada.
Ocenione zostaną materiały prasowe, radiowe, telewizyjne oraz internetowe opublikowane albo wyemitowane w mediach, w języku polskim, między 1 listopada 2018 roku a 31 października 2019 roku. Można je zgłaszać w kategoriach: News, Dziennikarstwo śledcze, Publicystyka, Reportaż (prasowy/internetowy, radiowy, telewizyjny/wideo), Wywiad, Dziennikarstwo specjalistyczne.
Regulamin konkursu znajduje się na stronie www.grandpress.pl. Tam również można zapoznać się z opisami kategorii konkursowych.
Ponadto już po raz 23 kolegia redakcyjne polskich mediów wybiorą Dziennikarza Roku. Kandydatów będą mogły zgłaszać do 4 grudnia. Regulamin tego konkursu dostępny jest również na stronie www.grandpress.pl.
Laureatów poznamy podczas uroczystej gali w grudniu w Muzeum Polin w Warszawie.
Organizatorem Grand Press 2019 jest „Press” i Fundacja Grand Press. Mecenasem konkursu jest firma Kulczyk Investments. Sponsorami konkursu są Grupa Lux Med i Grupa Murapol. Partnerami konkursu są: ZAiKS, Google, Jeronimo Martins Polska. Partnerem Nagrody im. Bohdana Tomaszewskiego jest BNP Paribas. Partnerem nagrody Grand Press Economy – Allegro. Partnerem nagrody Grand Press Digital – Facebook.
