Barbara Jakimowicz-Klein, członkini Stowarzyszenia Dziennikarzy RP Dolny Śląsk zaprasza na spotkanie autorskie, podczas którego zaprezentuje swoją najnowszą książkę pt. „Dziedzictwo kulinarne Pogranicza Śląsko-Łużyckiego”. Spotkanie odbędzie się 12 maja 2018 roku w Muzeum Pogranicza Śląsko-Łużyckiego przy plac Kardynała Stefana Wyszyńskiego 2 w Żarach. Początek spotkania godz. 17.00.
Oddajemy do rąk czytelników pierwszą publikację dotyczącą kulinarnych przepisów pogranicza śląsko-łużyckiego. Kuchnia i przepisy kulinarne stanowią jeden z najistotniejszych elementów kultury narodów, narodowości i religii, mają również znaczący wpływ na ogólne utożsamianie się z grupą i miejscem. Kuchnia naszego regionu bogato czerpie ze smaków grup narodowościowych, etnicznych i religijnych, które osiedliły się na tym terenie po II wojnie światowej.
Podobnie jak pozostałe tereny przyłączone do Polski w 1945 roku jesteśmy bogaci wielokulturowością wiedzy, tradycji i doświadczeń naszych przodków. Dzięki nim w naszych domach rodzinnych o różnorodnym pochodzeniu dziadków i rodziców wykształciły się lubuskie zwyczaje, stając się tradycją dla następnych pokoleń. Pokoleń urodzonych już na polskich Łużycach i na pograniczu Dolnego Śląska. Przepisy kulinarne, produkty i potrawy są ważnym elementem kultury narodowej i regionalnej. Są wizytówką i cechą charakterystyczną miejsc, w których powstają, często nie mając odpowiedników w innych regionach naszego kraju.
Warto zauważyć, że ślady kultury niemieckiej i łużyckiej w naszym regionie nie zostały zatarte, pomimo zmiany granic w 1945 roku. Pozostały miasta ze swoją infrastrukturą, wioski i zabudowa przemysłowa, cały dorobek kultury materialnej. Stopniowo przybywali osadnicy na obcy dla siebie teren, a często nowi sąsiedzi też byli obcy. Powodowało to brak poczucia pewności i bezpieczeństwa. Osadnicy stykali się z nieznaną sobie, na technicznie wyższym poziomie zabudową, infrastrukturą i sprzętami. Wydawały się one obce, nieprzyjazne i trudne do zaakceptowania. Tęsknota za rodzinnymi stronami, pozostawionym domem i dorobkiem, ziemią oraz grobami przodków potęgowały to poczucie niepewności i tymczasowości.
W ostatnich latach coraz częściej próbujemy bazować na wielowiekowej przeszłości rdzennych mieszkańców – Łużyczan i Niemców. Przypominamy tradycje, obrzędy i zwyczaje, a między innymi przepisy potraw kulinarnych.
Naszą książkę adresujemy do tych, którzy podzielają nasze przekonanie, że ważna jest ochrona od zapomnienia wszystkiego co w sztuce kulinarnej jest ważne i unikatowe. Bazujemy na szerokiej gamie kuchni regionalnych, które obok tradycyjnych przepisów polskich potraw są zaadaptowane z kuchni europejskich i azjatyckich. Poszczególne rozdziały prezentują kuchnie regionów i narodów, które stworzyły dzisiejsze „lubuskie klimaty”: Serbołużyczan, Kresowiaków i ich regionów, Górali Czadeckich, Bukowińczyków, Greków, Żydów, Ukraińców, Łemków, Bojków oraz mieszkańców Bośni i Hercegowiny, a także terenów współczesnej Polski.
Przepisy uzupełnione są ogólnymi informacjami historycznymi, etnograficznymi i geograficznymi dotyczącymi wybranych regionów. W publikacji znajdziemy przepisy proste, łatwe i tanie, ale także pracochłonne oraz luksusowe. Przepisy na dania codzienne oraz na specjalne okazje, święta i uroczystości. Racjonalny jadłospis powinien być urozmaicony w doborze produktów, zróżnicowania smaków i konsystencji. Różnorodność produktów i ich wzajemne zastępowanie się są ważnym elementem opracowania. Dania winny mieć miły aromat i wygląd, być prawidłowo przyrządzone, smakowicie przyprawione oraz atrakcyjnie podane. Jedzenie powinno sprawiać przyjemność, a posiłek być chwilą odpoczynku i odprężenia. Miła atmosfera, ładnie nakryty stół, przytulne wnętrze winny być dopełnieniem wyśmienitych potraw, jakie znajdzie czytelnik w „Dziedzictwie kulinarnym Pogranicza Śląsko-Łużyckiego”.
Rok wydania: 2018
Autor: Barbara Jakimowicz-Klein
Jacek Jakubiak, dyrektor Muzeum Pogranicza Śląsko-Łużyckiego w Żarach